Yapay zekânın tasarladığı enzim ile plastik birkaç günde ayrıştırılıyor.
Yapay zekâ tarafından geliştirilen enzim ile normal şartlarda ayrışabilmesi yüzlerce hatta türüne göre binlerce yıl süren plastik atıklar kısa süre içinde ayrıştırılıyor.
Plastik kullanımı küresel çapta son yüzyıl içinde yaygınlık kazandı. Gitgide artan plastikler kuzey kutuplarına yağan kar tanelerinden Pasifik okyanusunda oluşmuş dev çöp adalarına kadar gezegenin dört bir yanına dağıldı ve ciddi bir çevresel tehdide dönüştü. Ne yazık ki her yıl üretilen ortalama 400 milyon metrik ton plastik atıkların büyük bir kısmı ayrışıma uğramadan çöplüklere ve doğaya atılıyor. İklim ve çevre kirliliği krizinin daha belirgin hale geldiği son yıllarda plastik atık sorununun bilimsel olanaklarla ortadan kaldırılması amacıyla pek çok araştırma yapılıyor.
Nature dergisinin yayınlamış olduğu yeni bir araştırma doğrultusunda, bilim insanlar tarafından geliştirilmiş yapay zekâ uygulaması ile plastiği birkaç gün içinde bileşenlerine ayırarak yok edecek bir enzim geliştirildi. Araştırmaya ait detayların paylaşıldığı makaleyle tanıtılan enzim, tekstilden gıda ürünlerine kadar pek çok sektörde kullanılan polietilen tereftalat yani kısa adıyla PET denilen maddeyi kimyasal yapı taşlarına ayrıştırıyor.
Bu çığır açıcı ve yeni bir geri dönüşüm yöntemi
Araştırmacılar yapı taşlarına ayrıştırılmış bu maddelerinin yeniden plastiğe dönüştürülebilmesi sayesinde çığır açacak bir plastik geri dönüşüm süreci oluştuğunu vurguluyorlar. Texas Üniversitesi’nde kimya mühendisliği bölümü profesörü olan ve ayrıca çalışmaya dair ortak yazar olan Hal Alper, bu araştırma ile plastik dönüşümlü bir ekonominin yaratıldığı yeni yöntemlerin başlamasını umduğunu dile getirdi.
Hidrolaz adı verilen enzimin PET türü plastikleri bileşenleri ayırabildiği bilim insanları tarafından ilk kez 2005 yılında keşfedildi. Söz konusu enzimin geliştirilmesi ve sürdürülebilir bir sürecin tekrarlandığı enzimler geliştirilmesi adına uzun yıllar süren araştırmalar devam ediyor.
Hızlı, ucuz ve güvenli bir seçenek
Üretilen yeni enzim, oda sıcaklığında ayrıştırma sürecini sağlayabilmesi nedeniyle düşük enerji kullanabilen ucuz bir geri dönüşüm alternatifi. Sürecin kısa sürede tamamlanması ile bir diğer avantajlı özelliği. Hal Alper ve ekibi araştırmalarına bazı bakteriler tarafında üretilen Petaz adlı bir enzim ile başlayarak bu enzimin hızlı ve düşük sıcaklıklar ile çalışabilmesini sağlayacak bir yapay zekâ uygulaması geliştirdiler. Uzun soluklu çalışmalar sonucunda üretilen enzim plastik şişe ve kapları 24 ila 48 saat içinde parçalamayı başardı.
Hal Alper, araştırmalarını sürdürdükleri bu yönetme ile gelecek adına etkili bir çözüm sunma umudunu taşıdıklarını ifade etti.
