Düzenlemeye istinaden plastik kullanımının azaltılması ve gereğinden fazla plastik ambalaj kullanımının engellenmesi birlikte tek kullanımlık plastik ürünler, gıda ve tekstil atıklarının önlenerek, kaynağında ayrıştırılıp, ayrı ayrı biriktirilmesi amaçlanıyor.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca yayımlanmış olan “Atık Getirme Merkezlerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Sıfır Atık Uygulamalarına İlişkin Usul ve Esaslar” kapsamında, tek kullanımlık tabak, bardak gibi ürünler ile birlikte plastik kullanımının azaltılması amaçlanıyor.
Bakanlığın 2019’daki Sıfır Atık Yönetmeliği’nde uyarınca öngörülen “plastik kullanımının azaltılmasına, gıda ve tekstil atıklarının önlenmesine, kaynağında ayrı biriktirilmesine ve vatandaşların atıklarını bırakabilecekleri atık getirme merkezlerinin teknik özelliklerine” dair detaylı ve açıklayıcı düzenlemeler yayımlandı.
Çevre kirliliği ve atık sorununun önlenmesi amacıyla hayata geçirilecek düzenlemeler doğrultusunda, tek kullanımlık plastik ürünler ve ıslak mendil gibi maddelerin kullanımının azaltması, mesafeli satışlarda kullanılan kargo ambalajlarının gereğinden fazla kullanılmasının engellenmesi, gıda ve tekstil atıklarının önüne geçilerek plastik kullanımının azaltması ve kaynağında ayrı ayrı biriktirilmesi hedefleniyor.
Yapılan düzenleme ile pazar yerleri ve toptancı hallerinde biriken gıda atıklarının kaynağında ayrıştırılmasının sağlanması amacıyla “biyobozunur atıklar” için ayrı biriktirme istasyonlarının yerleştirilmesi, ayrıca apartman, site ve villa tipi müstakil konutlarda da geri kazanılabilir atıklar için ayrı istasyon bulundurulması zorunlu hale getirildi.
Kullanılacak atık biriktirme ekipmanı malzemenin türüne göre renklendirilecek
Bu doğrultuda, vatandaşların atıklarını bırakabilmeleri için kurulacak Atık Getirme Merkezleri’nin de teknik özelliklerine ilişkin usul ve esaslar da belirlendi. Planlanan uygulama ile atık biriktirme ekipmanlarının da renkleri belirlendi. Buna göre;
• Geri kazanılabilir ve dönüştürülebilir atıklar için mavi
• Diğer atık maddeler için koyu gri
• Biyobozunur yani gıda atıkları için kahverengi
• Cam atıkları içi yeşil
• Plastik atıklar için sarı
• Metal ürün atıkları için gri
• Kâğıt ürünleri atıkları için mavi
• Kompozit yani birkaç malzemenin bir arada kullanıldığı atıklar için turkuaz
• Kullanılmış bitkisel atık yağlar için koyu mavi
• Atık ilaçlar için beyaz
• Tekstil atıkları için pembe
• Elektrikli ve elektronik ürünler için mor
Olacak şekilde atıp toplama ve yerinde ayrıştırma istasyonları yerleştirilecek ve bu donanımlarda atık türüne uygun renklerde giydirme, etiketleme ve renklendirme yapılıyor olacak.
Teşvik edici etkinlikler düzenlenecek
Sıfır atık bilincine dair farkındalığın artırılırken, uygulamanın yaygınlaştırılması amacıyla mahalli idareler tarafından kampanyalar düzenlenmesi, vatandaşların atıklarını ayrıştırarak biriktirmesi konusunda teşvik edici ve öğretici organizasyonların hazırlanması, ayrıca eğitim kurumlarında Milli Eğitim Bakanlığı iş birliği ile “Sıfır Atık Öğrenci Kulüpleri’nin kurulmasına ilişkin konular da düzenleme ile belirlenmiş oldu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın öncülüğünde başlatılmış ve sürdürülebilir kalkınma ilkeleri doğrultusunda; atıkların kontrol altına alınması, gelecek nesillere daha temiz ve gelişmiş bir Türkiye ile daha yaşanabilir dünya bırakma amacı güden Sıfır Atık Projesi ile bugüne kadar ortama 24,2 milyon tın atık geri dönüştürülerek ekonomiye 30 milyar lira katma değer sağlanmış oldu.
Sıfır Atık Projesi kapsamında sağlanan atık geri kazanımıyla 3 milyon tondan fazla sera gazı salımı önlenirken, 265 milyon ağaç kurtarıldı. Ayrıca 356 milyon kilovatsaat enerji ve 437 milyon metreküp su tasarrufu sağlanarak iklim değişikliği ile mücadelede büyük adımlar atılarak, katkıda bulunuldu.
