İngiltere’de yerel yönetimler, evlerde çöpe atılan pillerin çöp kamyonlarında ve atık işleme merkezlerinde her yıl yaklaşık 700 yangına neden olduğunu söylüyor. Bu sorun ne yazık ki ülkemizde de mevcut. Piller ve aküler için farklı geri dönüşüm istasyonları bulunmasına rağmen pek çok pil ve akü geri dönüşüm kutularına bırakılıyor.
Lityum-iyon pillerin hasar görmesi veya ezilmesi durumunda patlama riski var.
İngiltere Çevre Hizmetleri Derneği (ESA) çıkan yangınların itfaiye hizmetlerine ve atık operatörlerine yılda yaklaşık 158 milyon sterline mal olduğunu söylüyor.
Elektronik diş fırçası, oyuncak, telefon ve dizüstü bilgisayar gibi küçük, şarj edilebilir cihazlarda bulunan lityum-iyon piller son yıllarda daha güçlü hale geldi
Daha küçük, sık kullanılan ve daha ucuz cihazlarda – hatta bazı müzikli tebrik kartlarında – genellikle “gizli piller” bulunuyor.
Çevre Hizmetleri Derneği’nden Ben Johnson, BBC’ye verdiği demeçte, “giderek daha fazla insan bu pillerin olduğu cihazları evlerindeki çöplerine atıyor.” diyor.
Pillerin plastik ve kağıt atıklarla birlikte geri dönüşüm kutularına atılmaması gerekiyor.
Johnson, “Bu durum sorunlara neden oluyor çünkü – hasar gördüklerinde – patlama veya tutuşma eğilimleri var.
“Piller çöp kutusuna veya geri dönüşüme koyduğunuzda, ezilme, sıkışma, parçalanma ya da ıslanma olasılıkları doğuyor.
“Bu tip durumlar, kısa devreye neden olabilir. Plastik, kağıt ve kart gibi diğer yanıcı maddelerin yanında bulunuyorlarsa hasarlı atık piller oldukça büyük yangınlara yol açabilir.” diyor.
Lityum-iyon piller
Birçok tüketici elektroniği ürünündeki ana şarj edilebilir pil türü, yüklü parçacıkların – lityum iyonlarının – bir çözücüden diğerine akmasına izin veren iki elektrottan oluşuyor.
Pili yeniden şarj etmek, iyonları başlangıç noktalarına geri itiyor.
Pil sağlamsa ve dokunulmamışsa, genellikle çok güvenlidirler.
Ancak elektrotlar birbiriyle doğrudan temas ederse, tüm yüklü parçacıkların patlamayla aniden boşalmasına neden olabilir ve bu, pilin içindeki kimyasallar yanıcı olduğundan, hızlı bir yangına neden olabilir.
İngiltere Ulusal İtfaiye Şefleri Konseyi atık yangınları lideri Mark Andrews, insanların elektronik cihaz tüketimi arttıkça sorunun büyüdüğünü belirtiyor.
Andrews, “İnsanları elektronik atıkları ve pilleri ayrıştırıp, geri dönüştürmeye ve bunları genel evsel atıklarla birlikte atmamaya çağırıyoruz” diyor ve ekliyor:
“Bu yangınlarla başa çıkmak itfaiye teşkilatları için zor olabilir; yangınlar yerel topluluklar, çöpçüler ve atık tesislerinde çalışan personel için gerçek bir risk oluşturabilir.
“Herkes üzerine düşeni yapabilir ve elektronik atıkları doğru bir şekilde imha ettiğinden emin olursa yangınlar önlenebilir.”
Atık yönetimi şirketi FCC Environment’tan Laura Fisher, “Tüketicilerin atık pilleri yerel geri dönüşüm merkezlerine veya herhangi bir büyük süpermarkete götürmeleri mümkün olabilir. Çoğu kurum piller için bir geri dönüşüm kutusu bulundurur.” diyor.
Yangın güvenliği uzmanları ve elektronik atıklara karşı kampanya yürütenler, pillerin geri dönüşümü ve güvenli bir şekilde imha edilmesi konusunda daha net düzenlemeler talep ediyorlar.