Türkiye’nin hızla gelişen sektörleri arasında gösterilen geri dönüşüm sektörü, bir kez daha çöp ithalatı iddiası ile karşı karşıya.
Türkiye’nin hızla gelişen sektörleri arasında gösterilen geri dönüşüm sektörü, bir kez daha çöp ithalatı iddiası ile karşı karşıya. İngiltere’den getirilen atıkların Adana’da geri dönüşüm tesisi olmayan bir bölgede ortaya çıktığına yönelik kamuoyunda yer alan iddiaların asılsız ve dayanaksız olduğuna dikkat çeken Geri Dönüşümcüler ve Geri Kazanımcılar Derneği (GEKADER) Başkanı Fatih Eren, “İngiltere’de evsel atıklar yerinde ayrıştırılıyor. Geri kalanları da yakılarak enerji üretiliyor. Ülkemizde geri dönüşüme uygun olmayan atıkların ithalatı yasak. İthalat yapan firmalar, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı’nın sıkı denetimlerine ve kontrolüne tabii tutuluyor. Mobil Atık Takip Sistemi (MOTAT) ile fabrikaya gelene dek anbean uydu aracılığıyla izlenerek denetleniyor. Kayıtsız, belgesiz ithalat yapılması mümkün değil! Bunlar hep Türkiye’nin geri dönüşüm sektöründe uluslararası başarısını engelleme çabasıdır. ” dedi.
İngiltere’de ayrıştırma ve geri dönüşüm proseslerinin dünyada örnek gösterildiğine dikkat çeken Geri Dönüşümcüler ve Geri Kazanımcılar Derneği (GEKADER) Başkanı Fatih Eren, İngiltere’den çöp ithalatı iddialarına şu sözlerle açıklık getirdi: “İngiltere yerinde dönüşüm yapan Avrupa ülkeleri arasında yer alıyor. Evden atılan her şey ayrıştırma kutularına atılıyor. İngiliz vatandaşları evlerde ayrıştırma konusunda oldukça titiz. Plastikten kâğıda, metalden ambalaja ve cama kadar birçok atığı yerinde ayrıştırarak ülke ekonomisine çok ciddi katma değer sunuyorlar. Evsel atıklarını da yakarak enerjiye dönüştürüyorlar. Hal böyle olunca Türkiye’nin İngiltere’den çöp getirdiği iddiası tamamen altı boş, dayanağı olmayan bir iddiaya dönüşüyor. Sosyal medyada tepki toplayan söz konusu atığın Türkiye’ye getirildiği ve yakıldığını gösteren videodaki görüntüler geçmiş döneme ait. Basında çok sıklıkla gündeme gelen ve Green Peace’in de yaydığı Adana’daki atıklarda tespit edilen dioksin ve furan oranının, denetimli atık alanlarına kıyasla yaklaşık 400 bin kat daha fazla olduğu, bunun da bugüne dek Türkiye’de tespit edilen en yüksek orana denk düştüğü iddiasının altını dolduran henüz bir rapor da bulunmuyor. Öte yandan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın yapmış olduğu testler Green Peace’in iddiasını tamamen ortadan kaldırıyor.”
GEKADER Başkanı Fatih Eren: “Dünyanın geleceğini korumak için çalışıyoruz”
Geri dönüşüm sektörünün dünyanın geleceğini korumak için çalıştığını kaydeden Fatih Eren, “Bugün insanoğlu iklim değişikliği, kuraklık, karbon ayak izi, sera gaz salınımı gibi konu başlıklarını konuşuyor. Konuşmak zorundayız. Zira gezegenimizin geleceği söz konusu. Bizler sıfırdan üretimde ortaya çıkan karbon ayak izini azaltmak için var gücümüzle çalışırken böylesine mesnetsiz iddialar ile muhatap olmaktan üzüntü duyuyoruz” dedi.
GEKADER BAŞKANI Fatih Eren: “Hurda ithalatı iki bakanlık tarafından sıkı denetleniyor”
Fatih Eren, Türkiye’de plastik hurda ithalatı sürecine ilişkin şu bilgileri verdi: “Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın hurda ithalatı ile ilgili yayınladığı genelge çok ciddi yaptırımları kapsıyor. İthalat yapılan firmalar bakanlık tarafından kayıt altına alınıyor ve üretim kapasitesinin yarısı kadar uygunluk belgesi almaları gerekiyor. İthal edilen ürün önceden bakanlığa bildiriliyor. Yaptırımlar bununla da sınırlı kalmıyor. İthal ettiği ürünün yarısı kadar da teminat göstermesi gerekiyor. Yani önüne gelen her firma ithalat yapamıyor. Operasyon aşamasında ise ithalatın yapıldığı ülkeden yükleme yapılmadan önce konteynır içinden en az 10 adet fotoğraf çekilerek Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na gönderiliyor. Ardından Türkiye limanlarına gelen plastik hurda, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı prosedürüne tabi tutuluyor. İki bakanlığın sıkı denetimleri sonucunda plastik hurda Türkiye’ye giriş yapmış oluyor. Geri dönüşüm tesislerindeki yolculuğu ise Mobil Atık Takip Sistemi’ne (MOTAT) dahil olan kamyon ve tırlarla yapılıyor. MOTAT sistemiyle bu araçlar uydudan adım adım takip ediyor. Limanda beyan edilen adrese gidip gitmediğinin kontrolü sağlanıyor. Hiçbir üretici firma, yurtdışından fire vereceği hammaddeyi satın alarak şirketini zarara uğratmak istemez. Bu durum geri dönüşüm sektöründe faaliyet gösteren şirketler için de geçerli. Hiçbir geri dönüşüm firması yurtdışından dönüştürmeye uygun olmayan atığı getirmez, istese de getiremez.”
Döngüsel ekonomide hedef 2 milyar dolar
Türkiye’nin geri dönüşüm üssü haline geldiğini belirten Fatih Eren, “Geri dönüşüm sektörü, 2021’i 750 bin ton ihracat rakamıyla geride bıraktı. Türkiye’ye yaklaşık 1 milyar dolar kazandırdı. 2022 yılının henüz ilk çeyreğinde ise 455 bin tonluk ihracat rakamına ulaşıldı. Yılsonu hedefinin 2 katına, 1,5 milyon tona çıktığını söylersek yanılmış olmayız. Yılsonunda 2 milyar dolarlık hammadde ihracatı potansiyeline sahibiz” dedi.
