Geri Dönüşüm sektörü 48,5 milyon tona denk gelen 100 milyar TL’yi “atıktan” ülke ekonomisine kazandırdı
Fatih Eren: “2022 yılında 110 milyon ton atık oluşturduk”
GEKADER Başkanı Fatih Eren: “2024 yılında hane halkını ve eğitim kurumlarını bilinçlendirmeliyiz”
Türkiye’de geri dönüşüm sektörünün yıldızı parlamaya devam ediyor. Sektör büyüme trendini sürdürürken, birbiri ardına açılan lisanslı geri dönüşüm tesisleri rekabet ortamı yaratarak ham madde kalitesinin artırılmasında önemli rol oynuyor. Öte yandan Avrupa ülkelerinde yaşanan üretime bağlı “resesyon” süreci markaların üretim rotasını Türkiye’de kalmasını sağlıyor. Geri Dönüşümcüler ve Geri Kazanımcılar Derneği Kurucu Başkanı Fatih Eren, “Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), bu yıl önümüze geçen yıla kıyasla daha artış trendine giren bir veri paylaştı. 2020’de 127,4 milyon ton atık işlenmiş, 78, 3 milyonu bertaraf edilmiş ve 49,1 milyon ton geri dönüşüm yöntemleriyle ülke ekonomisine kazandırıldığı ifade ediliyor. 2022 yılı güncel rakamlarına baktığımızda aradaki toplam farkın yüzde 4,5’lük artışla 133,2 milyon ton atık işlendiğini görüyoruz. Bu atıkların 81,4 milyon tonu atık bertaraf tesislerine gönderilirken, en önemli kısmı olan geri kazanım oranımız ise iki yıl öncesine kıyasla yüzde 5,4’lük farkla 51,7 milyon tona yükseldi. Rakamlara detaylı olarak baktığımızda Beraber yakma (ko-insinerasyon) tesislerinde 3,2 milyon ton atık yakılarak enerji geri kazanımı gerçekleştirildi. Kompost tesislerinde 120 bin ton atık geri kazandırıldı. Diğer geri kazanım tesisleri olan plastik, kağıt, metal, mineral gibi tesislerde ise 2020 yılında 47,6 milyon ton atık, ham madde haline dönüşürken, 2022 yılında ise bu rakamın yüzde 1,7 artışla 48,5 milyon olduğunu görüyoruz..” Dedi.
Hane halkı tarafında geri dönüşüm oranlarının gerilediğine vurgu yapan GEKADER Kurucu Başkanı Fatih Eren, “Hane halkı tarafında 2020 yılında 28.6 milyon ton atık oluşurken bu rakam 2022 yılsonunda 26.8 milyon tona geriledi. Tabloya genel baktığımızda ise bu rakamın yüzde 6,3 gerileme olduğunu görüyoruz. Bu oran ise Avrupa ülkelerinin oldukça gerisinde kalıyor. Hane halkı ile ilgili bakanlıklar, kurumlar ve STK’lar işbirliği ile toplumu bilinçlendirmeye dönük çalışmalar, okullarda geri dönüşüm dersinin müfredata dahil edilmesi gibi konuları yeniden ve ivedilikle gündeme getirmemizde fayda olduğunu düşünüyorum. Dolayısıyla 2024 yılı ile birlikte hane halkına geri dönüşümü ve buradaki ekonomiyi öğretmeliyiz.” Dedi.
Türkiye ekonomisi ve potansiyeli her geçen gün geride bıraktığı yıla kıyasla büyümesini sürdürüyor. Sanayi ve üretim tarafındaki gizli güçlerden olan geri dönüşüm sektörü, otomotivden beyaz eşyaya, tekstilden ağır sanayiye kadar birçok iş koluna ham madde tedarikini sürdürüyor. Öte yandan her geçen gün artan nüfusun oluşturduğu atık ise doğal kaynakları ve doğayı tehdit ederken yine geri dönüşüm sektörü geleceğimiz için çalışmaya devam ediyor.
2 sene içinde atık miktarı yüzde 4,3 arttı; 4,5 milyon ton farkla 109.2 milyon tona ulaştı
Geri Dönüşümcüler ve Geri Kazanımcılar Derneği Kurucu Başkanı Fatih Eren (GEKADER) Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) atık istatistik rakamlarını değerlendirerek, pozitif yöndeki artışa dikkat çekti. İmalat sanayisi, termik santraller, maden işletmeleri, OSB’ler ve hane halkı verilerini topladığımızda 2020 yılında 104.7 milyon ton olan atık miktarı yüzde 4,3 farkla 2022 yılında 4.5 milyon ton artışla 109.2 milyon ton olarak hesaplandı.
Fatih Eren: “Geri Dönüşümle 51.7 milyon ton ülke ekonomisine kazandırıldı”
TÜİK rakamlarını değerlendiren Fatih Eren, “TÜİK, bu yıl önümüze geçen yıla kıyasla daha artış trendine giren bir veri paylaşmış oldu. Tabloyu yorumlamak gerekirse, 2020’de 127.4 milyon ton atık işlenmiş, 78, 3 milyonu bertaraf edilmiş ve 49,1 milyon ton geri dönüşüm yöntemleriyle ülke ekonomisine kazandırılmıştı. 2022 yılsonu güncel rakamlarına baktığımızda ise 133,2 milyon ton atık işlendiğini görüyoruz. Bu atıkların 81,4 milyon tonu bertaraf edilirken en önemli kısmı olan geri kazanım oranımız ise yüzde 5,4 farkla 51,7 milyon tona yükseldi. Rakamlara detaylı olarak baktığımızda Beraber yakma (ko-insinerasyon) tesislerinde 3,2 milyon ton atık yakılarak enerji geri kazanımı gerçekleştirildi. Kompost tesislerinde 120 bin ton atık geri kazanıldı. Diğer geri kazanım tesisleri olan plastik, kağıt, metal, mineral gibi tesislerde ise 2020 yılında 47,6 milyon ton atık, ham madde haline dönüşürken, 2022 yılında ise bu rakamın yüzde 1,7 artışla 48,5 milyon olduğunu görüyoruz.
Hane halkı atık miktarı 28.6 milyon tondan 26.8 milyon tona geriledi
İstatistiklerde bir diğer önemli rakam ise evlerden oluşan atık miktarı oldu. Evlerde ayrıştırmanın önemine dikkat çeken Fatih Eren, “ Evlerde ayrıştırma konusunda geçtiğimiz yıllara kıyasla artış olsa da yeterli değil. Türkiye’de kişi başı günlük her gün 1,5 kilo atık üretiyoruz. Geri dönüşüm sektör temsilcileri olarak plastik, kağıt, cam gibi geri dönüştürülebilir atıkları bizler “yerüstü madenleri” olarak nitelendiriyoruz. Zira bu materyaller doğada kaybolması onlarca yılı bulurken, geri dönüşüm tesislerinde sadece bir günde yeniden ülke ekonomisine kazandırılabiliyor. 2020 yılında hane halkında 28.6 milyon ton atık toplanırken bu rakamın bugün yüzde 6,3’lük düşüşle 26.8 milyon tona gerilediğini üzülerek gözlemledik. Dolayısıyla hane halkına nüfus ederek bilinçlendirmek, geri dönüşüme teşvik eden uygulamaları hayata geçirmek için büyük bir fırsat önümüzde duruyor” dedi.
GEKADER Başkanı Fatih Eren: “Geri dönüşüm sektörü 7 günün 24 saati temiz toplum temiz gelecek için çalışıyor”
GEKADER Başkanı Eren, geri dönüşüm sektörünün sadece ülke ekonomisi için değil aynı zamanda gezegenin ve Türkiye’nin geleceği için de çalışan nadir sektörlerden biri olduğunun altını çizdi. Başkan Fatih Eren, “Sektör aynı zamanda çevreci kimliğiyle ön plana çıkıyor. Yakından baktığımızda sıfırdan üretimde ortaya çıkan karbon salınımı geri dönüşüm çalışmalarıyla birlikte en aza iniyor. Böylece bir biri ardına yok olan doğal kaynakların da yok olmasının önüne geçilmiş oluyor. Özetle ülkemiz ve eşsiz gezegenimizin “havasına, suyuna sahip çıkıyoruz.” Dedi.
Geri dönüşümde üreticiye ve tüketiciye “destek”
Geri dönüşüm sektörü sadece ülke ekonomisi değil, istihdam başta olmak üzere, üreticilerin karbon ayak izi azaltımını, doğal yaşamın korunmasını, ekolojik yaklaşım ve sürdürülebilirlik konularıyla ilgili yadsınamaz katkılar da sunuyor. Başkan Eren “temsil ettiğimiz ve bahsettiğimiz sektör sadece ülke ekonomisi için değil aynı zamanda istihdama da farklı iş kollarında çözümler sunuyor. Öte yandan olmazsa olmazımız sürdürülebilirlik konusunda üretici firmaların sorumluluklarını da belirliyor. Önümüzdeki yıllarda yürürlüğe girecek olan “sınırda karbon vergisi”nin de yolu yine geri dönüşüm tesislerinden geçiyor. Dolayısıyla Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı başta olmak üzere hükümetimizin geri dönüşüm sektöründe üretimi teşvik eden iyileştirici adımlar atmasını bekliyoruz. Sadece kamu eliyle değil, vatandaşların da ekonomisi düşünülerek teşvik edilmesi büyük önem arz ediyor” Dedi.
Eren: “Avrupa’daki resesyon, enerji krizi üretim rotasını Türkiye’ye çeviriyor”
Avrupa’da resesyonun devam ettiğini hatırlatan Fatih Eren, Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan savaş halinde aracı olan Türkiye, bulunduğu coğrafyada saygınlığı olan, üretim potansiyeli ve genç nüfusu ile dikkat çekiyor. Avrupa’da bugün bile fabrikalar tam zamanlı vardiya ile çalışamıyor. Rusya’nın gaz politikası sebebiyle enerji tarafında çok ciddi sorunlar ve aksaklıklar yaşıyor. Ancak Türkiye’de şu an enerjiden kaynaklı sorunların olmadığını söylersek yanılmış olmayız. Elbette sanayi tarafında artan faturalar fabrikaların giderlerini çok ciddi manada olumsuz yönde etkiliyor. Ancak yaşanan tüm olumsuzluklara rağmen Türkiye, Avrupa’nın üretim üssü ülkelerinden biri olarak sanayide faaliyetlerini sürdürüyor. Dolayısıyla sadece geri dönüşüm sektöründe değil, işine yatırım yapmayan, kendini geliştirmeyen sektör veya fabrikalar yerinde saymaya ve bu süreçte hatta daha kötüsü küçülmeye gidebilir. Her krizden bir fırsat çıkaran Türkiye’nin sanayici iş insanları yine bu süreçten de makul düzeyde faaliyetlerini sürdürerek yoluna devam edeceklerdir. Tabi burada en büyük görev ise Avrupa ülkelerine ürün gönderen üretici firmalara düşüyor. Bu firmalar ülkemizi en iyi şekilde temsil ederlerse iş potansiyelimizin artacağı kanaatindeyim.” Şeklinde konuştu.
Geri Dönüşümcüler ve Geri Kazanımcılar Derneği Kurucu Başkanı Fatih Eren konuşmasını şöyle sürdürdü:
“2020’de imalat sanayi tarafında 23.9 milyon ton atık toplanmıştı. 2022 yılsonunda bu rakamın 29 milyon tona geldiğini görüyoruz. BU oldukça verimli bir gelişme olarak ön plana çıkıyor. Toplam atığın yüzde 63,2’si satıldı veya lisanslı atık işleme tesislerinde işlenirken, yüzde 14,5’i tesis bünyesinde geri kazanıldı. Türkiye’de geri dönüşüm sektörü her geçen gün büyümeye ve yeni oyuncuların dahil olması ile gelişimini sürdürüyor. Bu gelişim beraberinde hammadde üretimindeki kaliteye katkı sunuyor. 2020 yılında atık bertaraf ve geri kazanım tesis sayısı 2752 iken bugün bu sayının 3136 olduğunu görüyoruz. Dolayısıyla 2020’de 127.4 milyon ton atık işlenirken bugün yeni lisanslandırılan ve açılan ilave tesisler ile birlikte 133.2 milyon ton atığın Türkiye’de işlendiğini görüyoruz.”
