Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı sıfır atık temelli projelerinden en önemlisi olan Depozito uygulamasını AVM ve marketler için 2022 itibariyle hayata geçirdi. Çevre kirliliğini önlemek, geri dönüşüm ile plastik atıkları mümkün olduğunda doğaya salınmadan yeniden kullanılmak üzere dâhil etmek bu projenin en önemli amaçlarından biri.
Depozito uygulaması nedir?
Geçtiğimiz yıllarda daha az atık ve çevreyi korumak amacıyla uygulanan ücretli poşet sisteminin ardından 2022 itibariyle plastik, metal ve kâğıt kullanılarak yapılan ambalajlı ürünler için Depozito Sistemi devreye girdi.
Depozito uygulaması kapsamında vatandaşlar, satın aldıkları ürünlerin fiyatına ek olarak bir depozito bedeli ödeyecek, kullandıkları ürünlerin ambalajlarını daha iade ettiklerinde ödemiş oldukları depozito bedelini geri alacak. Bu uygulama ile depozitolu ambalaj ile piyasaya ürün üreten firmalar Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının onayı ile bir depozito sistemi kuracaklar.
Uygulamanın başlamasıyla birlikte ürünlerini piyasaya sürenler tarafından, tahsil edilen ve geri ödeme kapsamında olan tutarlara ilişkin mali kayıtları tutacak. Bu kayıtlara göre depozito bedeli tahsil alanlar borçlu sayılırken, vatandaşlar da alacaklı durumda kabul edilecek.
Tüm bu süreç, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve Türkiye Çevre Ajansı işbirliği ile ürünlerin satışından, geri dönüşümüne kadar tüm aşamaları ile takip edilecek.
Amaç karbon emisyonunu azaltmak
Depozito uygulamasının devreye alınması ile yıl bazında 1 milyon ton atığın çevreye dağılmasının engellemesi hedefleniyor. Bu süreçte çevreyi korumak ve yıllık karbon emisyonunun 260 bin ton üzerinde azaltılması öngörülüyor.
Toplanan atıkların çöp olmadan yeniden endüstriye hammadde olarak dâhil edilmesi ve dönüşüm işlemlerinin daha fazla istihdam yaratması öngörülürken, bu projenin tüm yönleri ile ekonomiye yılda ortalama 4 milyar lira katkı sağlaması planlanıyor. Sıfır atık uygulaması ile şimdiye dek 24 milyon tondan fazla atık ekonomiye yeniden kazandırıldı. 265 milyon ağaç kesilmekten kurtarılırken, 3 milyon son sera gazı salımı engellendi.
Depozito ücretlerinin iade süreçleri henüz başlamadı
Depozito yönetim sistemine geçiş sürecine ilişkin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı bir basın Açıklaması yayınladı. Buna göre, Depozito yönetim sistemi dahilinde üreticilere uygulanacak tutarlar daha sonra ilan edilecek, halkın ürünleri depozitolu alıp boş olarak iade etme süreçleri Türkiye çevre ajansı tarafından hazırlanacak düzenlemelerle birlikte duyurulacak. Detayları önümüzdeki günlerde göreceğiz.
